Người Nhật bị "ép" nghỉ phép

Ở xứ hoa anh đào có khái niệm “làm việc tới chết” (karoshi). Chính phủ đang nỗ lực giảm thiểu số người chết ngay tại bàn làm việc bằng cách bắt buộc công chức phải nghỉ phép.

Một khảo sát của Bộ Lao động Nhật Bản năm 2013 cho thấy, công chức nước này chỉ nghỉ 9 trong số 18,5 ngày phép. Một bản thăm dò khác còn cho biết, cứ 6 công chức có 1 người không hề nghỉ phép.

Theo thống kê, 22% người Nhật làm việc hơn 49 giờ/tuần, con số này là 16% với người Mỹ và 11% với người Pháp, Đức.

Người làm công ăn lương ở Nhật được gọi là “salarymen”. Họ luôn sợ đồng nghiệp thù ghét nếu họ nghỉ phép, vì văn hóa Nhật tuân thủ sự hài hòa của tập thể.

Một video đăng tải trên YouTube về một công chức Tokyo làm việc 80 giờ/tuần đã có hơn 700.000 lượt xem. Nhân vật này 24 tuổi, làm việc cho một công ty tài chính. Anh tự quay phim về sinh hoạt hàng ngày của mình, tranh thủ ăn, tắm và ngủ xen kẽ 78 giờ làm việc suốt 6 ngày trong tuần.

Eriko Sekiguchi, một nhân viên 36 tuổi có trình độ đại học đang làm việc cho một công ty thương mại lớn. Năm ngoái, cô chỉ dùng 8 trong số 20 ngày nghỉ phép, trong đó 6 ngày là do ốm. Eriko chia sẻ: “Không ai sử dụng ngày phép nữa cả”.

Cung cách làm việc nghiêm ngặt này khiến hàng loạt công chức Nhật Bản bị các chứng bệnh liên quan đến stress, thậm chí dẫn đến tự tử hoặc tử vong. Theo số liệu chính thức, mỗi năm ở Nhật có khoảng 200 người chết vì đau tim, đột quỵ.

Người Nhật buộc phải dùng ngày phép khi ốm, mặc dù luật đảm bảo công chức vẫn được nhận 2/3 lương nếu họ phải nghỉ quá phép vì ốm nặng.

Khi luật sửa đổi, công chức Nhật Bản sẽ có những giờ làm việc linh động hơn, khuyến khích các bậc phụ huynh dành nhiều thời gian hơn với con cái trong dịp nghỉ hè. Chính phủ hy vọng đến cuối thập kỷ này, công chức Nhật Bản sẽ theo gương công chức Anh với 20 ngày nghỉ phép mỗi năm và Pháp với 25 ngày phép.

Cary Cooper, giáo sư tâm lý học người Anh tại Đại học Lancaster chia sẻ: “Văn hóa làm việc ở Nhật Bản rất tệ. Họ là quốc gia nghiện làm việc từ Thế chiến 2. Họ tự hào về điều đó, nhưng phải trả giá bằng chính con người.

Chế độ ăn của họ rất lành mạnh với rất nhiều dầu cá, đáng lẽ họ không gặp vấn đề gì về bệnh tim cả, nhưng số người chết vì bệnh tim do stress lại đến mức kỷ lục. Họ còn bị trầm cảm và lo lắng vì làm việc quá sức, nên tỷ lệ tự tử cũng rất cao”. Bởi vậy ông cho rằng, sửa đổi luật lao động là việc cần thiết.