Hina matsuri - Lễ hội búp bê của những bé gái Nhật Bản

Không giống như Việt Nam, người Nhật không có khái niệm về ngày Quốc tế thiếu nhi. Người Nhật Bản thường có truyền thống tổ chức lễ hội cho các bé trai và bé gái vào hia ngày khác nhau. Ngày lễ của các bé gái được gọi là lễ Hina Matsuri – Lễ hội búp bê của những bé gái Nhật Bản diễn ra vào ngày 3/3 hàng năm. 

Nguồn gốc của lễ hội búp bê Hina Matsuri 

Từ ngày xưa, người Nhật Bản đã có tập quán làm sach cơ thể để xua đuổi những điều không may mắn vào thời điểm giao mùa. Vào ngày nay, người ta làm những con búp bê hình người, Những búp bê này được làm ra để nhận thay cho con người những điều rủi ro hay bệnh tật theo dòng sông trôi đi.  

Phong tục bày búp bê trong lễ Hinamatsuri có từ thời Edo. Trước đây, nhiều người tin rằng những con búp bê có quyền kiểm soát những linh hồn xấu xa và do đó sẽ bảo vệ cho chủ nhân búp bê. 

Đôi nét về Búp bê Hina 

Trong tiếng Nhật, “Hina” có nghĩa là “búp bê nhỏ”. Đây là một loại búp bê đặc biệt rất xinh đẹp, là biểu tượng cho vua và hoàng hậu cùng những cận thần. Búp bê Hina là loại búp bê quý giá và đắt tiền nên được các cô gái khi lập gia đình mang theo về nhà chồng như một vật phù hộ may mắn. Búp bê Hina là những vật trang trọng, được truyền từ đời này sang đời khác qua nhiều thế hệ. Chúng được trưng bày trong căn phòng đẹp nhất của gia đình một vài ngày trong kỳ lễ hội và sau đó được cất giữ cẩn thận trong hộp cho đến kỳ lễ hội của năm sau. Ở những gia đình khá giả, bố mẹ cũng thường mua tặng cho con gái mới sinh của họ một bộ búp bê để chuẩn bị cho ngày Hina Matsuri. 

Tùy vào cách chế tạo mà búp bê Hina được phân thành 2 loại, loại Kimekomi và loại Ishochaku. Kimekomi (木目込み) là loại búp bê mà y phục được làm bằng cách khắc/dán vải trực tiếp vào hình nhân. Còn với loại Ishochaku (衣裳着) thì y phục được làm riêng, sau đó mới mặc vào cho hình nhân. Loại nào cũng có nét đặc trưng riêng và đều được làm hết sức tỉ mỉ, tinh xảo. 

Ngoài ra, búp bê Hina còn được phân loại theo số búp bê có trong một bộ. Có 3 bộ búp bê Hina gồm: bộ 2 búp bê, bộ 5 búp bê và bộ từ 7-15 búp bê. 

Ngày nay, Hina Matsuri trở thành dịp cho cả gia đình tập hợp cùng ra ngoài và tận hưởng khí trời khi mùa xuân mới sắp về. Hina Matsuri là ngày cầu phúc, may mắn và sức khoẻ đến với các bé gái trong gia đình, trong ngày này người ta dùng búp bê Hina để trang trí trong nhà. Đây cũng là một trong số rất hiếm hoi những ngày trong năm mà các bé gái xứ sở Phù Tang có thể tận hưởng những bữa tiệc dành riêng cho mình.